Otomatik vitesli otomobillerde DSG, CVT, EDC, MMT ve TCT Dualogic Easytronic olmak üzere baþlýca 5 farklý þanzýman türü bulunuyor.
Patenti Volkswagen’e ait olan ve otomatikleþtirilmiþ manuel þanzýman olarak kabul edilen DSG (Dual Shift Gearbox) þanzýman, normal þanzýmanlardan farklý olarak iki debriyaja sahiptir. Biri 1-3 ve 5. vitesler için diðeri 2-4 ve 6. vitesler için kullanýlýr ve vites geçiþleri için bir sonraki vites hazýr bekletilir. Performans sevenler için özel olarak geliþtirilen bu sistem, Türkiye’de de ilk olarak Volkswagen tarafýndan sunulmuþtur.
Bu þanzýman türünü Audi (TT,A1, A3, S3, A4 B8, S4 B8, A5, A7, A8 D4, Q5), Bugatti (Veyron EB 16.4 [6]), SEAT (Ibiza, Leon, Altea, Toledo, Alhambra), Škoda (Fabia, Octavia, Roomster, Superb II, Yeti), Volkswagen (Polo, Golf GTI ve R32, Jetta, Bora, Eos, Touran, Beetle, Beetle Convertible, Passat, Passat CC, Scirocco, Tiguan, Caddy, Transporter) markalarý kullanmaktadýr.
CVT (Continuously Variable Transmission) þanzýman, Audi A6, Nissan Murano SUV, Nissan Micra, Honda Civic, Honda City, Toyota Prius, Fiat Albea, Subaru G3X, Subaru HM-01, Avrupa Ford Fiesta 1.3 lt. ve Ford Escort 1.6, Volvo, BMW gibi araçlarda kullanýlan þanzýman türüdür.
Türkçe’ye ‘sürekli deðiþken iletim’ olarak çevrilen bu þanzýman, diðer þanzýmanlý otomobillere göre daha az yakmasýyla bilinir. Sarsýntýsýz vites deðiþimine sahip olan ve motor gücünün motordan tekerlere makara- kasnak sistemiyle eþit olarak iletildiði bu sistemde, debriyaj ve vites kutusu bulunmamaktadýr.
Kýsaca EDC olarak adlandýrýlan Efficient Dual Clutch sistemi, Renault firmasýnýn geliþtirdiði bir þanzýman sistemidir. Çift kavramalý ya da çift debriyajlý otomatik vitesle çalýþan bu sistem, birbiri ardýndan gelen vitesleri kavramak için hazýrda bekletir. Normal bir otomatik vites ya da manuel vitese göre yaklaþýk %17 yakýt tasarrufunun saðlandýðý EDC þanzýmanda 6 vites bulunur. Bu sistem Volkswagen’in geliþtirdiði DSG sistemine benzerliðiyle dikkat çeker.
MMT (Multi Mod Technology) adý verilen otomatikleþtirilmiþ manuel vitesli otomobillerde özellikle Toyota ve Ford’un kullandýðý bu þanzýman sistemi sürücü odaklý bir sistemdir. Ani hýzlanmalarda vitesi düþüren ve rampa iniþlerinde hýzý azaltarak vites küçülten bu sistem, genelde manuel seçeneði bulunan araçlarda tercih ediliyor. Ayný zamanda güvenli olmasýyla da bilinen bir þanzýman sistemidir.
Çift kavramalý, yarý otomatik bir þanzýman sistemi olan TCT, start- stop sistemi ile uyumlu çalýþmasýyla dikkat çekiyor. Az yakýt tüketen ve doðaya verdiði zarar minimum düzeyde olan bu sistem, FIAT Group bünyesinde bulunan Alfa Romeo ve Fiat marka otomobillerde kullanýlýyor
Opel’in Corsa ve Astra gibi modellerde kullandýðý Dualogic Easytronic þanzýman sistemi, mekanik olarak düz bir þanzýmanýn otomatikleþtirilmiþ þeklidir. Debriyajý olmayan bu sistemde düþük yakýt tüketimi esastýr. Opel ve Fiat’ýn bazý modellerinde kullanýlmaktadýr. Basit bir bilgisayar sistemiyle çalýþýr.
Otomatik vitesli araçlarda þanzýman sorunlarý